به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

آبیاری نوین راهکار عبور از بحران کم‌آبی

تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۷۶۲۳۴

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما ؛ فریبرز عباسی گفت: متوسط بارندگی سالانه در ایران ۲۵۰ میلی‌متر و مجموع آب قابل استحصال کشور سالانه ۱۱۲ تا ۱۱۳ میلیارد مترمکعب است اما به دلیل کاهش بارندگی در سال‌های اخیر، این عدد به ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال رسیده است.
وی با تاکید بر رویکرد برنامه‌ریزان کشور در توسعه روش‌های نوین آبیاری در شرایط بحرانی آب، گفت به صورت کلی در ایران حدود ۸.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

۵ میلیون هکتار اراضی آبی وجود دارد که تاکنون ۳۰ درصد از این اراضی به انواع سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شده است.
به گفته مجری طرح سامانه‌های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی، سال گذشته ۵۱ هزار و ۵۰۰ هکتار از انواع سامانه‌های نوین آبیاری در کشور اجرا شد که تاکنون در مجموع حدود دو میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی آبی کشاورزی ایران تحت پوشش آبیاری نوین قرار گرفته است.
وی به مزیت‌های اجرای این سامانه‌ها از لحاظ بهره‌وری آب اشاره کرد و گفت: از جمله مزایای اجرای این سیستم‌ها در اراضی کشاورزی، بالا رفتن ۳۰ تا ۴۰ درصدی بهره‌وری آب نسبت به روش‌های سنتی است که به همین میزان نیز می‌تواند در کاهش حجم آب آبیاری در داخل مزرعه موثر باشد.
عباسی به افزایش عملکرد تولید محصول در اراضی تحت پوشش این سیستم‌ها نیز اشاره کرد و افزود: رویکرد اصلی ما در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، اجرای سامانه‌هایی با راندمان بالا از جمله روش‌های موضعی شامل آبیاری تیپ، موضعی سطحی و زیرسطحی است.
وی گفت : همچنین در مرحله بعد هم توسعه ماشین‌های آبیاری را در برنامه داریم که یکی از روش‌هایی است که راندمان و یکنواختی بالایی دارند.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی به تامین لوازم و تجهیزات سامانه‌های نوین آبیاری اشاره کرد و گفت: خوشبختانه در زمینه لوازم و تجهیزات سامانه‌های نوین آبیاری نزدیک به مرز خودکفایی هستیم به طوری که تمام لوازم و تجهیزات مورد نیاز سامانه‌ها در داخل کشور توسط تولیدکنندگان داخلی تولید می‌شود.
وی افزود: تاکنون فقط برای تامین چند قطعه محدود از این سامانه‌ها به واردات نیاز داشتیم که براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده خوشبختانه بعضی از این قطعات توسط تولیدکنندگان داخلی، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعتگران داخلی تولید شدند که در حال اخذ گواهی ها و تاییدیه های مربوطه هستند که در صورت تایید نهایی از واردات آن قطعات هم جلوگیری به عمل خواهد آمد.
مجری طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی در خصوص حمایت‌های انجام شده از کشاورزان برای اجرای این طرح، گفت: براساس قانون برنامه ششم توسعه دولت حدود ۸۵ درصد از هزینه‌های این سامانه‌ها به صورت کمک‌های بلاعوض دولتی به کشاورزان پرداخت می‌شود و مابقی از طریق خودیاری بهره‌برداران تامین می‌شود.
عباسی در ادامه با اشاره به این که حدود ۸.۵ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور اراضی آبی هستند، افزود: تاکنون حدود ۲.۶ میلیون هکتار از این اراضی به انواع سامانه‌ها با اعتبارات دولتی تجهیز شده‌اند و حدود ۳۰۰ هزار هکتار دیگر هم توسط کشاورزان بدون استفاده از کمک‌های دولتی تجهیز شده که در کل ۲.۹ میلیون هکتار به روش‌های نوین آبیاری تجهیز شده است.
وی افزود: حدود ۱.۴ میلیون هکتار از اراضی آبی کشور هم به روش‌های مدرن سطحی در مناطقی که منابع آب سطحی دارند، تجهیز شده‌اند که در مجموع ۴.۳ میلیون هکتار از کل ۸.۵ میلیون هکتار اراضی آبی کشور به سامانه‌های مدرن سطحی و تحت فشار تجهیز شده‌اند.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی گفت: هنوز حدود چهار میلیون هکتار از اراضی آبی باید به این سیستم‌ها تجهیز شوند که متاسفانه با محدودیت تامین اعتبارات روبرو هستیم ولی از لحاظ ظرفیت توسعه سامانه‌ها در کشور در صورتی که منابع مالی تامین شود سالانه در حدود ۴۰۰ هزار هکتار می‌توانیم توسعه دهیم.
عباسی بیان کرد: بر اساس بررسی‌های انجام شده در کشور حدود ۷۰ درصد از منابع آب تجدیدپذیر کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و مابقی در بخش‌های شرب، صنعت و محیط زیست به مصرف می‌رسد.
وی افزود: توسعه این سامانه‌ها در کاهش مصرف آب و افزایش عملکرد و بهره‌وری آب به خصوص در داخل مزرعه یک بحث غیرقابل انکار است و با توسعه بیشتر این سامانه‌ها می‌توان در مصرف بیشتر آب در داخل مزرعه صرفه جویی کرد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: سامانه های نوین آبیاری میلیون هکتار هکتار از اراضی سامانه ها جهاد کشاورزی اراضی آبی تجهیز شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۷۶۲۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در انتظار روزهای خوب برای«زهره» اصلی ترین آبریز کشور

به گزارش خبرنگار مهر، کشت و کار کشاورزی در این دو دشت با توجه به کیفیت رودخانه زهره طی سالیان متمادی دارای نقصان فزاینده بوده است.تا آنجا که طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی شاخص بنیادین عملکرد در واحد سطح در اراضی مشروب از رودخانه زهره در این دو منطقه در حدود یک چهارم میانگین کشوری است.

در این شرایط امید می‌رود تا به آبگیری سد چمشیر و بهبود نسبی کیفیت آب رها شده از این سد، بازدهی فعالیت کشاورزی در این دو دشت به تدریج بهبود یابد.

سد چمشیر در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد، روی رودخانه زهره ساخته میشود. این سد یکی از بلندترین سدهای وزنی ایران از نوع بتنی غلتکی با ارتفاع ۱۵۰ متر است. مخزن سد چم شیر ۲.۳ میلیارد مکعب ظرفیت دارد. ظرفیت نیروگاه برقابی این سد ۱۷۶ مگاوات به علاوه نیروگاه جریانی به ظرفیت ۱۱ مگاوات است. هدف از احداث این سد، تنظیم جریان آب و تعدیل کیفیت آب رودخانه و بهبود آب کشاورزی در پایین دست است.

در حالت طبیعی رودخانه زهره برخلاف نام زیبایش، یک رودخانه سیلابی و وحشی است و شدت شوری آب این رودخانه در بازه هایی از زمان به حدی بوده است که عملاً مصارف کشاورزی در این رودخانه غیرممکن میگردید. کیفیت بسیار متفاوت و همچنین سیلابی بودن زهره، سبب شده تا حیات شرق خوزستان به اندازه کافی از این رودخانه بسیار مهم منتفع نباشد. از سوی دیگر، هیچ ابزار مدیریت منابع آبی پیش از سد چمشیر، روی این رودخانه احداث نشده و تمامی آورد آبی آن پس از گذر از شرق خوزستان و استان بوشهر به خلیج فارس میریخت.

با تاکید دوباره بر هدف بهبود شرایط کیفی و کمی آب رودخانه زهره توسط سد چمشیر، سازوکار احداث سد نیز به این منوال است که موقعیت قرارگیری و محور این سد به نحوی تعیین شده است که بتواند آورد آبی سیلابی رودخانه زهره را کنترل کند و کمترین میزان شورابه نیز در مخزن سد قرار گیرد. با تنطیم جریان آب رودخانه زهره در تابستان که آورد رودخانه زهره کاهش می یابد، با رهاسازی آب دبی بیشتری وارد رودخانه شده و شوری آب رودخانه زهره در پایین دست سد را پس از چشمه های شور بعد از سد تعدیل میکند. بنابراین با تنظیم جریان آب، کیفیت آب رودخانه زهره در پایین دست سد تعدیل شده و آب با کیفیت بهتری از لحاظ شوری در اختیار کشاورزان قرار خواهد میگیرد.

تمامی اراضی کشاورزی هندیجان بدلیل شوری بالای رودخانه زهره و کاهش دبی رودخانه خصوص در فصل تابستان امکان کشاورزی ندارند. همانطور که در نمودار تهیه شده توسط مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی از شهرستان هندیجان می بینید، میزان سطح اراضی تحت کشت بین سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۲ از حدود ۱۵ هزار هکتار تا ۲۹ هزار هکتار متغیر بوده است.

نیمی از مردم هندیجان به شغل دامداری و کشاورزی مشغول هستند و معیشت شان وابسته به رودخانه زهره است. دشت هندیجان یکی از مناطق مهم کشت گندم در استان خوزستان است که بدلیل شوری آب و خاک و عدم برنامه ریزی صحیح آبیاری، از عملکرد و بهره وری مصرف پایینی در کشت گندم برخوردار است.

در سالهای گذشته بدلیل شوری بالای و کاهش شدید دبی رودخانه زهره، کشاورزان با عدم امکان کشت محصول در بسیاری از اراضی مواجه بوده و همین امر باعث کاهش درآمد خانوارها و ناامیدی آنها از کشاورزی شده است. بطور مثال در زمستان سال ۱۳۹۶، کشاورزان هندیجانی با تجمع در برابر فرمانداری هندیجان نسبت به عدم رهاسازی آب از ابتدای سال زراعی برای آبیاری ۲۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی خود اعتراض کردند.

براساس اعلام فرماندار این شهرستان، در سال زراعی جاری ۱۴۰۳ سطح اراضی زیر کشت به ۳۵ هزار هکتار رسیده است. مسلماً این میزان سطح زیرکشت گندم در ۲۰ سال گذشته امکان پذیر نبوده است و یکی از عوامل میتواند تنظیم جریان آب رودخانه زهره با سد چمشیر و اطمینان به بخش کشاورزی از تامین آب مورد نیاز در افزایش سطح زیر کشت در این شهرستان باشد. باید یادآور شد که مشکل کشاورزی در هندیجان در حال حاضر تنها تامین آب نیست. کشاورزان به مواردی مانند کمبود تامین سوخت برای کشاورزی، شوری خاک، بالا بودن بهای کود و سموم کشاورزی و همچنین عدم ساخت زیرساخت های مورد نیاز کشاورزی مانند شبکه های آبیاری و زهکشی اشاره دارند.

میانگین برداشت گندم در استان خوزستان حدود چهار تا ۴.۵ تن در هر هکتار است. توجه به آمار سطح تولید محصول در شهرستان هندیجان نشان میدهد که میزان تولید در سطح هکتار در این شهرستان تقریباً یک چهارم میانگین در استان خوزستان بوده است. شرایط جغرافیایی و محل تامین آب کشاورزی که از رودخانه شور زهره است، در اصل امکان تولید بالا و چشمگیر محصولات کشاورزی را در این اراضی بطور طبیعی نمی دهد. با توجه به شوری بالای خاک در این محدوده نمیتوان انتظار داشت که تنها با تنظیم کمی و کیفی جریان رودخانه زهره، شاهد شکوفایی کشاورزی در این دشت باشیم. در واقع باید پذیرفت که رهاسازی آب از سد چمشیر با کیفیت بهتر آب در تابستان با شوری کمتر بخشی از مشکلات کشاورزی را حل می کند.

کد خبر 6093223 فاطمه صفری دهکردی